Spis treści
Jeśli któraś herbata zasługuje na nagrodę za niewątpliwe walory smakowe i zapachowe, jest nią bez cienia wątpliwości wykwintna czarna herbata z olejkiem z bergamoty, znana na całym świecie jako Earl Grey. Tę pachnącą świeżością i latem herbatę można znaleźć zarówno w przystępnej cenowo wersji codziennej, jak i bardziej ekskluzywnej, wykonanej z wysokiej jakości suszu z dodatkiem naturalnej bergamotki.
Earl Grey – legenda o powstaniu herbaty
Czy delektując się filiżanką ulubionej Earl Grey – czy to z cukrem, mlekiem czy plasterkiem cytryny – zastanawiałeś się kiedyś, skąd właściwie pochodzi ta lubiana przez niemal wszystkich mieszanka? Okazuje się, że z powstaniem i z nazwą herbaty Earl Grey łączy się bardzo ciekawa legenda.
Według pierwszej z nich mieszanka Earl Grey została wysłana w podarunku dla angielskiego hrabiego (stąd słowo „Earl”) Karola II Greya przez chińskiego urzędnika w podzięce za to, że uratował jego syna przed utonięciem. Miało się to ponoć wydarzyć w trakcie ekspedycji morskiej, jaką hrabia nieco wcześniej podjął do Chin.
Wdzięczny mandaryn przygotował specjalną mieszankę herbacianą i na cześć hrabiego nazwał ją Earl Grey. Orzeźwiający smak i zapach herbaty tak bardzo przypadł Anglikowi do gustu, że polecił londyńskim specjalistom odtworzyć otrzymaną z Chin mieszankę.
Mówi się, że w każdej legendzie kryje się ziarno prawdy. Niemniej jednak nie trzeba być ekspertem herbacianym, żeby szybko zauważyć pewną poważną nieścisłość we wspomnianej wyżej opowieści.
Earl Grey produkowana jest na bazie czarnej herbaty, a ta – jak powszechnie wiadomo – nie cieszy się w Chinach zbytnią renomą. Specjalny prezent dla kogoś, kto uratował życie Twojego własnego syna, wymagałby raczej wysłania ekskluzywnej zielonej herbaty, a nie czarnej. Zbytnia pospolitość i zupełna oksydacja liści wykorzystywanych do produkcji tej ostatniej zostałaby w Chinach odebrana jako obraza.
Co więcej, w biografii wspomnianego hrabiego Graya żyjącego na przełomie XVIII i XIX wieku nie pojawia się żadna podróż do Chin. Jego obowiązki związane z licznymi funkcjami państwowymi (w tym pozycja pierwszego ministra), a także wychowywanie aż szesnaściorga dzieci, na pewno by na to nie pozwoliły.
Otrzymanie przez hrabiego Greya chińskiej herbaty aromatyzowanej w prezencie z Chin wiąże się najprawdopodobniej nie tyle z uratowaniem komuś życia, ile jego polityczną decyzją jako premiera kraju, by zakończyć monopol herbat indyjskich w Wielkiej Brytanii.
Wysłany mu pojemnik z herbatą Earl Grey był zatem swoistym podziękowaniem dyplomatycznym za dopuszczenie herbaty z Chin do rynku brytyjskiego.
Mimo że pierwsze wzmianki o „herbacie Greya” pojawiły się już w latach pięćdziesiątych XIX wieku, pierwsza oficjalna reklama używająca nazwy „Earl Grey” została opublikowana około 30 lat później przez londyńską firmę Charlton & Co. of Jermyn Street.
Co ciekawe, osobą, która spopularyzowała Earl Grey w Anglii, była żona hrabiego, Elizabeth Grey, która wykorzystywała każde spotkanie towarzyskie, aby pozwolić zgromadzonym skosztować tej nowej aromatycznej herbaty.
Według jej opowieści mieszanka Earl Grey została sporządzona na zamówienie hrabiego tak, aby zneutralizowała nieco smak wapnia obecnego w wodzie spożywanej na jego dworze.
Niezależnie od tego, jak faktycznie powstała herbata Earl Grey, najważniejsze co warto o niej wiedzieć to to, że jest pierwszą na świecie mieszanką aromatyzowaną.
Co nadaje smak i aromat herbacie Earl Grey?
Dodanie do czarnej herbaty olejku z bergamoty zdecydowanie podniosło zarówno jej walory smakowe, jak i zapachowe. Czy jednak wiesz, czym tak właściwie jest bergamotka?
Bergamotka (Citrus bergamia) to rodzaj niewielkich rozmiarów żółtozielonej pomarańczy o grubej i bardzo pomarszczonej skórce. Miąższ tego owocu jest jasnozielony, kwaśniejszy od typowej pomarańczy i nieco podobny do tego z limonki.
Drzewo bergamotki to ponoć wyhodowana hybryda między drzewem pomarańczowym z Sewilli i drzewem cytrynowym rdzennym dla obszarów południowowschodniej Azji.
Ze względu na niewielkie walory smakowe, bergamotka – zwana również „klejnotem Kalabrii” – raczej nie jest spożywana na surowo. Jej skórka i wnętrze są dużo częściej wykorzystywane jako źródło intensywnie pachnącego olejku eterycznego.
Olejek z bergamoty jest pozyskiwany poprzez destylację i wyciskanie na zimno skórki owocu. Jest on wprawdzie gorzki w smaku, ale niezwykle aromatyczny. Dodany do gotowego suszu herbacianego poprzez spryskanie nadaje mu unikatowego cytrusowego zapachu.
Pomarańcza bergamota – właściwości i wykorzystanie
Olejek eteryczny uzyskiwany ze skórki bergamotki jest doskonałym suplementem zdrowotnym. Oprócz swoich niewątpliwych walorów zapachowych jest również niezwykle bogaty w witaminy i minerały.
Wśród najważniejszych właściwości tego cennego olejku należy wymienić:
- działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne,
- pomoc w walce z przeziębieniem (aromaterapia),
- pozytywny wpływ na poziom cholesterolu,
- wspomaganie trawienia,
- działanie rozluźniające i relaksujące.
Jakiej herbaty używa się do produkcji Earl Grey?
Według oryginalnej dziewiętnastowiecznej receptury Earl Grey była wytwarzana na bazie ekskluzywnej czarnej herbaty chińskiej Keemun, bo właśnie taka była wtedy najczęściej importowana do Anglii.
Obecnie do produkcji tej słynnej herbaty używa się również szuszu Ceylon lub Assam, których walory smakowe mogą śmiało konkurować z chińskim. Dość często używa się również mieszanki suszu o rozmaitym pochodzeniu (tzw. blend).
Co ciekawe, Earl Grey ciągle ewoluuje i jego producenci dostosowują się do gustów obecnych konsumentów. Od jakiegoś czasu można zatem znaleźć w sprzedaży herbatę Earl Grey w wersji zielonej, czerwonej (na bazie afrykańskiej herbaty rooibos lub chińskiej Pu Erh) czy białej. Rodzaj suszu wpływa oczywiście na walory smakowe i zapachowe przygotowywanego naparu.
Dla osób chcących ograniczyć dzienne spożycie kofeiny dostępna jest również klasyczna Earl Grey z bergamotką, ale w wersji bezkofeinowej.
Herbata Earl Grey – właściwości
Konkretne właściwości herbaty Earl Grey mogą się nieco różnić w zależności od rodzaju suszu wykorzystanego do jej produkcji. Jak pewnie wiesz, najwięcej cennych przeciwutleniaczy i aminokwasów zawiera zielona i biała herbata. Łatwo zatem zgadnąć, że picie Earl Grey wyprodukowanej na bazie tego suszu przysparza najwięcej korzyści dla zdrowia.
Biorąc jednak pod uwagę, że wszystkie rodzaje herbat – niezależnie od swojego koloru – pochodzą z liści tej samej rośliny Camellia sinensis, każda wersja Earl Grey ma podobne właściwości i zdecydowanie warto, abyś na stałe wprowadził ją do swojej diety.
Dlaczego warto pić Earl Grey i inne herbaty?
- są bogate w przeciwutleniacze, które opóźniają proces starzenia i posiadają potwierdzone naukowo działanie antynowotworowe,
- posiadają działanie pobudzające i wspomagające koncentrację,
- mają pozytywny wpływ na gospodarkę cukrową organizmu,
- łagodzą problemy żołądkowe i poprawiają trawienie,
- mogą pomóc w uregulowaniu poziomu cholesterolu,
- działają odmładzająco na wygląd skóry,
- chronią przed stanami zapalnymi,
- pomagają utrzymać pracę mózgu i pamięć w optymalnym stanie,
- działają przeciwzapalnie,
- mają pozytywny wpływ na zdrowie jamy ustnej i zębów,
- wzmacniają odporność organizmu.
Czy herbata czarna Earl Grey jest zatem zdrowa? Ależ tak! Podobnie jak zielony, czerwony czy biały Earl Grey. Dobroczynny wpływ herbaty na nasze zdrowie i samopoczucie znany jest od dawna.
Dodanie do niej prawdziwej bomby witaminowej, jaką jest bergamotka, sprawia, że powstały napar jest nie tylko przepyszny, ale również niezwykle zdrowy.
Interesujące dodatki do Earl Grey
Niezwykła popularność herbaty Earl Grey na całym świecie sprawiła, że można ją obecnie znaleźć w rozmaitych wersjach smakowo-zapachowych. Oprócz klasycznej Earl Grey z bergamotką można znaleźć na przykład:
- Earl Grey z dodatkiem płatków bławatka lub róży,
- Earl Grey z dodatkiem skórki pomarańczowej lub kawałków pomarańczy,
- Earl Grey z dodatkiem limonki lub cytryny (czyli tzw. Lady Grey),
- Earl Grey z dodatkiem suszonej lawendy,
- Earl Grey w wersji spicy, czyli z dodatkiem kardamonu, pieprzu lub imbiru,
- Earl Grey z dodatkiem suszonej maliny lub jabłka,
- Earl Grey z dodatkiem wanilii (czyli tzw. wersja creme),
- Smoky Earl Grey na bazie słynnej chińskiej czarnej herbaty wędzonej Lapsang Souchong.
Liczba najróżniejszych mieszanek herbat i dodatków jest tak wielka, że każdy bez problemu znajdzie wśród nich swoją ulubioną wersję Earl Grey.
Która Earl Grey jest najlepsza?
Niezwykła popularność, powszechna dostępność i ogromny wybór herbaty z bergamotką na polskim rynku sprawiają, że czasem trudno wyróżnić tę naprawdę dobrą od pospolitej. Cena – choć niewątpliwie dużo mówi o jakości suszu – nie jest jedynym czynnikiem decyzyjnym.
Jeśli szukasz prawdziwie dobrej i wysokojakościowej Earl Grey – czy to na prezent, czy dla własnej przyjemności – na pewno powinieneś wybrać luźny susz zamiast torebek. Jest w nim dużo więcej całych i niepokruszonych liści. To właśnie ich obecność uważana jest za znak jakości. One również pomogą naparowi uzyskać optymalny kolor.
Sklep, w którym kupujesz swoją Earl Grey, powinien przechowywać luźny susz w szczelnych słojach lub puszkach nieprzepuszczających światła i chroniących przed innymi zapachami – tylko w takich warunkach herbata zachowa swoje właściwości.
Co więcej, dla każdego rodzaju Earl Grey powinien zostać udostępniony pełny skład mieszanki oraz data jej przydatności do spożycia. Większości herbat nie można przechowywać długimi latami!
Herbata Earl Grey – ranking
Chcesz wiedzieć, jaki jest najlepszy czarny liściasty Earl Grey na polskim rynku? Oto najlepiej oceniana czołówka producentów – zarówno herbat w torebkach, jak i luźnego suszu.
- Ahmad Tea,
- Dilmah,
- Twinings,
- The Republic of Tea,
- Teapigs,
- Tetley,
- Stash,
- Yogi Tea,
- English Tea Shop,
- Pukka.
Szukając bardziej wyrafinowanej i ekskluzywnej mieszanki Earl Grey, zajrzyj koniecznie do sklepów herbacianych online. Znajdziesz w nich szczegółowy opis każdego produktu, jego walorów smakowych i zapasowych, a także sposobu parzenia.
Earl Grey – sposób parzenia
Jeśli masz ochotę napić się filiżanki herbaty Earl Grey w wersji klasycznej, pamiętaj o podstawowych zasadach parzenia czarnej herbaty. 1-2 łyżeczki suszu zalej gorącą wodą (200 ml) zaraz po jej zagotowaniu (temperatura 90-95 stopni Celsjusza) i zostaw pod przykryciem na około 2-3 minuty.
W przypadku gdy Twoja Earl Grey została wyprodukowana na bazie suszu innego niż czarny, odpowiednio dostosuj temperaturę wody i czas parzenia.
Jak parzyć herbatę w zależności od jej rodzaju:
- Herbata zielona – temperatura wody 60-85 °C, czas parzenia 1-3 min.
- Herbata biała – temperatura wody 75-85 °C, czas parzenia 2-5 min.
- Herbata rooibos – temperatura wody 95-100 °C, czas parzenia 3-5 min.
- Herbata czerwona – temperatura wody 95-98 °C, czas parzenia 1-3 min.
Earl Grey z plasterkiem cytryny czy z mlekiem?
Ze względu na dodanie olejku z bergamotki i naturalne pomarańczowo-cytrynowe nuty klasycznej mieszanki Earl Grey, optymalnym połączeniem jest plasterek cytryny, dzięki której napar będzie jeszcze bardziej orzeźwiający i aromatyczny. Właśnie w takiej formie jest ona najczęściej podawana w Polsce.
Co więcej, oryginalna mieszanka Earl Grey sporządzona przez firmę Twinings zawierała chińską czarną herbatę Keemun, której raczej nie łączy się z mlekiem. Jej intensywnie czerwony napar ma owocowo-kwiatowy aromat z nutką ananasa i suszonej śliwki.
Niemniej jednak, w Anglii – skąd, jak już wiesz, pochodzi ta pachnąca herbata – a także w USA, zdecydowana większość osób pije ją z dodatkiem mleka i cukru.
Cóż, w kwestii gustów trudno jest dyskutować. Najlepiej, jeśli spróbujesz zatem Earl Grey w obu wersjach i w ten sposób zdecydujesz, która smakuje Ci bardziej.
FAQ: Najczęściej zadawane pytania dotyczące herbaty Earl Grey
Czy herbata Earl Grey nadaje się do ponownego zaparzenia?
Dobrej jakości mieszanka luźnych liści powinna bez problemu zachować wystarczający dobry smak i kolor przy powtórnym zaparzeniu. Zwykła Earl Grey w torebkach – np. Lipton – często okazuje się zbyt słaba, aby wykorzystać ją ponownie.
Pamiętaj też, aby nie przechowywać rozmokłego suszu Earl Grey z dnia na dzień – nawet w lodówce!
Czy herbatę Earl Grey można podawać dzieciom?
Pamiętaj, że każdy rodzaj „prawdziwej” herbaty, niezależnie od koloru, zawiera pobudzającą kofeinę. Jeśli chcesz podać filiżankę Earl Grey dziecku, wybierz jej wersję bezkofeinową lub rooibos i upewnij się, że nie jest za gorąca. Earl Grey bez kofeiny to również najbezpieczniejsza opcja dla kobiet w ciąży i karmiących piersią.
Czy herbatę Earl Grey można pić na zimno w wersji „ice tea”?
Zimna i pachnąca cytrusami herbata Earl Grey z kostkami lodu to doskonały i orzeźwiający napój na gorące dni, zwłaszcza z kawałkami świeżych pomarańczy, limonki czy cytryny, a także kilkoma listkami świeżej mięty.
Czy każda wersja herbaty Earl Grey zawiera naturalny olejek eteryczny z bergamotki?
Nie, część producentów wykorzystuje tańszy olejek syntetyczny o aromacie identycznym z bergamotowym. Taka wersja herbaty Earl Grey jest znacznie bezpieczniejsza dla osób uczulonych na cytrusy.
Na polskim rynku można również spotkać wersje Earl Grey, w których olejek z bergamotki został zastąpiony ususzonymi kawałeczkami jej owoców.
Ilość dodawanej bergamotki różni się w zależności od producenta, co sprawia, że smak Earl Grey jednej marki nigdy nie jest dokładnie taki sam jak drugiej.
Ile kofeiny zawiera filiżanka herbaty Earl Grey?
Czarna Earl Grey zawiera mniej więcej tyle samo kofeiny, ile każda inna czarna herbata, czyli około 50 mg na filiżankę. Jeśli jednak wybierzesz Earl Grey w wersji innej niż czarna, zawartość kofeiny będzie się różnić. I tak:
- zielona herbata posiada około 20-30 mg kofeiny na filiżankę,
- biała herbata posiada około 10-15 mg kofeiny na filiżankę,
- susz rooibos jest całkowicie pozbawiony kofeiny.
