Delikatny kwiatowy aromat i subtelna, naturalna słodycz to atrybuty jaśminowej herbaty. Niegdyś znana pod nazwą “cesarska perła”, mogła być spożywana jedynie przez chińskie sfery wyższe. Obecnie cieszy się dużą popularnością także poza kręgami arystokracji, goszcząc na stołach wszystkich fanów jej delikatnego smaku oraz właściwości relaksujących.
Herbata jaśminowa - czym jest oraz proces jej tworzenia
Delikatny kwiatowy aromat i subtelna, naturalna słodycz to atrybuty jaśminowej herbaty. Niegdyś znana pod nazwą “cesarska perła”, mogła być spożywana jedynie przez chińskie sfery wyższe. Obecnie cieszy się dużą popularnością także poza kręgami arystokracji, goszcząc na stołach wszystkich fanów jej delikatnego smaku oraz właściwości relaksujących.
Herbatę jaśminową otrzymuje się z jaśminu wielkolistnego, zwanego także lekarskim, uprawianego między innymi w Chinach, Indiach oraz na Sri Lance. To właśnie w Chinach, w prowincji Fujian, już w V wieku naszej ery opracowano metodę jej parzenia. Herbata jaśminowa była też jednym z pierwszych napojów eksportowanych do krajów zachodnich, a obecnie jest najpopularniejszą z herbat aromatyzowanych na chińskim rynku.
Jedną z bardziej skomplikowanych części procesu tworzenia jaśminowej herbaty jest pora jej zbiorów. Jaśmin rozkwita według specjalnego rytmu – jego białe kwiaty otwierają się jedynie w nocy, natomiast pozostają zamknięte przez większość dnia. Rośliny zbiera się najczęściej wczesnym rankiem, gdy kwiaty nie są w pełni zamknięte, lub w nocy, kiedy stężenie olejków eterycznych osiąga najwyższy poziom. Dla otrzymania najdelikatniejszej herbaty jak herbata biała, kwiaty zbiera się gdy są jeszcze w pąkach.
Następnie kwiaty oddziela się i przechowuje w zimnych pomieszczeniach, co nie pozwala im całkowicie rozkwitnąć. Kiedy liście zostaną już wysuszone, zachowane kwiaty kładzie się razem z nimi tak, by ich aromat mógł ponownie przeniknąć przez susz, wzbogacając dodatkowo smak herbaty. Proces ten może zostać powtórzony kilkakrotnie i trwa zwykle po kilka godzin. Na koniec część kwiatów także zostaje ususzona i dodana do kompozycji.
Herbata jaśminowa jest bardzo szeroko dostępna i można znaleźć ją niemal w każdym sklepie. Najlepiej jednak zainwestować w oryginalną mieszankę, w której znajdą się duże liście jaśminu, sprawdzając przy tym, czy nie zostały dodane sztuczne barwniki i wypełniacze mogące zmniejszać pozytywne działanie jaśminowej herbaty na nasze zdrowie. Po zakupie dobrze jest przechowywać ją w oryginalnej puszce lub, w celach ozdobnych i praktycznych, w szklanym pojemniku.
Która herbata najlepiej łączy się z jaśminem?
Istnieje wiele różnych odmian herbat jaśminowych, swoimi barwami i smakami przechodzących przez swego rodzaju tęczę. Takie herbaty różnią się między sobą procesem otrzymywania, ilością składników odżywczych i oczywiście aromatem.
Herbata biała z jaśminem
Często oznaczana mianem “najsmaczniejszej herbaty świata”, cechuje się delikatnością smaku i brakiem jakiegokolwiek śladu goryczy. Uchodzi też za bardzo zdrową, jest bowiem produkowana z najmłodszych liści i kwiatów jaśminu, zbieranych wczesną wiosną. Zawierają one najwięcej składników o właściwościach przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych. Serwowana jest w specjalny, ozdobny sposób, gdzie liście jaśminu zwinięte są w małe kuleczki dookoła ususzonych kwiatów jaśminowych. Same kwiaty niejednokrotnie poddawane są procesowi suszenia na otwartym terenie, wystawione na działanie słońca, co pozwala zachować ich pierwotny kształt i delikatny, naturalny aromat.
Herbata zielona z jaśminem (sencha i sanpin)
Herbata zielona to najpopularniejszy rodzaj herbaty z dodatkiem jaśminu. Najbardziej znane jej odmiany to chińsko-japońskie sencha i sanpin, które uzyskuje się z połączenia “podstawowej” herbaty zielonej z aromatem z kwiatów jaśminu. Herbata zielona jaśminowa ma też właściwości antykarcenogenne, największy skład polifenoli i najlepiej sprawdzi się przy leczeniu i zapobieganiu stanom zapalnym.
Herbata czarna z jaśminem
Najmocniejszy smak, największa ilość kofeiny, a jednocześnie najmniej znana kombinacja herbaty z aromatem jaśminu. Dla uzyskania herbaty czarnej, liście jaśminu wystawione zostają na procesy więdnięcia, a następnie skręcenia i fermentacji. Herbata taka ma surowy, mocno dominujący smak. Aromat jaśminu w kombinacji z nią będzie więc najmniej wyczuwalny, a jednak silny na tyle, by dodać nutkę kwiatowej słodyczy i złagodzić nieco ślady goryczy. Takie połączenie smakowe najlepiej sprawdzi się w chłodne, jesienne dni.
Mieszanki herbaciane z dodatkiem jaśminu
Za najpopularniejszą mieszankę herbacianą uchodzi Earl Gray. Dodanie do niego jaśminu zaowocuje wielowymiarowym, niepowtarzalnym smakiem. Takie mikstury sprawdzą się najlepiej przy problemach z wątrobą, pobudzą bowiem przemianę materii i uaktywnią procesy trawienia.
Herbata jaśminowa - właściwości lecznicze
Na co pomaga herbata jaśminowa? Po pierwsze, przyspiesza procesy trawienia, jednocześnie wspomagając pracę żołądka i jelit. Zawiera duże ilości katechin, które pomogą zachować zdrowie jamy ustnej i przeciwdziałać rozwojowi paradontozy oraz infekcji dziąseł. Pomoże też zniwelować nieświeży oddech. Właściwości przeciwzapalne jaśminowej herbaty poprawią również kondycję skóry w przypadkach oparzeń słonecznych oraz pomogą złagodzić objawy trądziku. Istnieją toniki do twarzy na bazie zielonej herbaty jaśminowej.
Jaśminowa herbata ma właściwości odchudzające, przyspiesza bowiem metabolizm. Dobrze sprawdzi się przy leczeniu otyłości. Ma to związek z połączeniem kofeiny i polifenolu EGCG, które razem pomogą spalić większą ilość kalorii oraz poprawić pracę jelit.
Herbata jaśminowa pomaga też w przypadkach chorób serca, zmniejsza bowiem produkcję niekorzystnego dla zdrowia cholesterolu LDL oraz triglicerydów. Dla osiągnięcia najbardziej pożądanych efektów najlepiej wypić ją od kilku do kilkunastu minut po posiłku.
Herbata jaśminowa na pomoc mózgowi
Herbata jaśminowa zawiera duże ilości teiny, pomoże więc w koncentracji. Kofeina, której w zależności od rodzaju herbaty jaśminowej znajdziemy od piętnastu do nawet sześćdziesięciu gramów na filiżankę, pobudzi do działania i poprawi wydzielanie hormonów, takich jak dopamina i serotonina, niezbędnych do utrzymania poczucia motywacji i dobrego nastroju.
Kolejny powód, dla którego herbata jaśminowa jest bardzo pomocna dla ludzkiego mózgu, to zawarte w niej polifenole, między innymi EGCG, które redukują stany zapalne, oraz uszkodzenia wywołane przez wolne rodniki. Może więc być pomocna u pacjentów z chorobą Alzheimera oraz Parkinsona. Polifenole mają też właściwości antykarcenogenne, zdolne zapobiegać rozwojowi nowotworów.
Herbata jaśminowa na sen
Herbata jaśminowa może też pomóc przy zasypianiu, o ile wypijemy ją kilka godzin przed pójściem do łóżka, ma bowiem potwierdzone badaniami działanie uspokajające. Nie zaleca się jednak sięgać po nią zaraz przed snem, gdyż zawarta w niej kofeina może negatywnie wpłynąć na jakość snu tuż po jej spożyciu.
Herbata jaśminowa - jak ją parzyć?
Żeby zaparzyć filiżankę herbaty jaśminowej, wystarcza jedynie od czterech do pięciu gramów suszu, co w przybliżeniu odpowiada jednej łyżeczce. Istnieje kilka rodzajów herbat jaśminowych, z czego każda z nich wymaga odrobinę innej metody parzenia.
Herbata jaśminowa biała
W przypadku herbaty jaśminowej białej najlepiej pozostawić wrzątek do ostygnięcia przez nawet osiem minut po zagotowaniu. Dzięki temu woda przybierze temperaturę około siedemdziesięciu pięciu stopni celsjusza, co pozwala zachować naturalną miękkość i subtelny aromat naparu. W takiej temperaturze można ją parzyć nawet od pięciu do siedmiu minut przed spożyciem.
Herbata jaśminowa zielona
Herbata jaśminowa zielona może być parzona w osiemdziesięciu stopniach, czyli po około sześciu minutach po osiągnięciu temperatury wrzenia wody. Najlepiej pozostawić ją w wodzie na trzy minuty od zalania, żeby powoli uwalniała swój delikatny aromat.
Herbata jaśminowa czarna
Jeśli parzymy herbatę jaśminową czarną, dozwolone jest zalanie suszu wrzątkiem zaraz po zagotowaniu się wody. Wymaga to jednocześnie krótszego parzenia, od dwóch do maksymalnie trzech minut, opcja ta jest więc najlepsza dla osób, które nie mają do dyspozycji wiele czasu.
Mikstura nadaje się na dwa parzenia, przy czym pamiętać trzeba, że przy przygotowywaniu tej samej mieszanki herbaty po raz drugi, należy wydłużyć czas parzenia o jedną minutę.
Herbata ma delikatny, pozbawiony goryczy aromat, nie wymaga więc dodatków. Warto zapoznać się z jej słynnym, unikatowym smakiem, zachwalanym już od stuleci. Osoby skłonne do eksperymentowania mogą jednak wzmocnić słodki smak jaśminu dodatkową łyżeczką miodu. Aromat herbaty jaśminowej wzbogacą również cytrusy, na przykład kilkanaście kropli wyciśniętych z cytryny lub kawałek pomarańczy zanurzony w naparze.
Herbata jaśminowa - przeciwwskazania
Choć herbata jaśminowa pod wieloma względami pozytywnie wpływa na organizm człowieka i ma wiele składników odżywczych, istnieją pewne przeciwwskazania dotyczące jej spożywania.
Herbata jaśminowa w ciąży i przy karmieniu piersią
Niemal wszystkie herbaty zawierają pewną ilość kofeiny. Kobiety w ciąży oraz matki karmiące piersią powinny zachować szczególną ostrożność przy przyjmowaniu napojów kofeinowych, nawet tych o niskim jej stężeniu. Kofeina negatywnie wpływa bowiem na rozwój płodu, może doprowadzić do problemów ze zdrowiem i zmniejszonej masy ciała dziecka, a nawet doprowadzić do poronienia.
Zaleca się unikać odmian herbaty jaśminowej zmieszanej z prawdziwymi liśćmi herbaty, gdyż zawierają one największe stężenie kofeiny. Dobrą alternatywą są specjalne herbatki bezkofeinowe, zwykle dostępne w formie torebek, gdzie znajdą się również mieszanki o aromacie jaśminu.
Kobiety karmiące piersią oraz małe dzieci do dziesiątego roku życia powinny ograniczyć spożywanie herbaty do minimum, ponieważ związki chemiczne zawarte w naparze niekorzystnie wpływają na wzrost i rozwój maluchów. Mali entuzjaści herbaty mogą cieszyć się nie więcej niż jedną filiżanką niskokofeinowej herbaty dziennie.
Herbata jaśminowa – inne przeciwwskazania
Bardzo ważne jest, aby zachować szczególną ostrożność w przyjmowaniu herbaty jaśminowej lub całkowicie z niej zrezygnować, jeśli choruje się na przewlekłe choroby jelit, jaskrę, nadciśnienie tętnicze oraz w przypadku występowania historii chorób psychicznych.
Herbata jaśminowa potrafi też znacznie zwiększyć poziom cukru we krwi, nie jest więc polecana cukrzykom.
Zawarte w zielonej herbacie katechiny mogą zmniejszać efektywność wchłaniania żelaza przez organizm, co w ekstremalnych przypadkach może doprowadzić do anemii. Dla zminimalizowania niepożądanego efektu najlepiej wypić ją dopiero dwie godziny po posiłku.
Osoby z osteoporozą również powinny uważnie monitorować ilość przyjmowanej dziennie herbaty. Nadmierna jej ilość wypłukuje bowiem z organizmu wapń, składnik niezbędny dla zdrowia kości.
Herbata jaśminowa zawiera dużą ilość kwasów, dlatego zbyt częste jej spożywanie może doprowadzić do podrażnień błony śluzowej żołądka. Należy więc unikać picia jej na czczo. Na szczęście spożywanie nie więcej niż dwóch, maksymalnie trzech filiżanek herbaty jaśminowej podczas lub zaraz po posiłku, nie powinno sprawiać nam kłopotów, o ile nie zmagamy się z już istniejącymi problemami układu pokarmowego.
Najważniejsze, by jednocześnie ciesząc się aromatem i właściwościami prozdrowotnymi herbaty jaśminowej, zachować zdrowy umiar i dopasować porę jej spożywania do własnych potrzeb.
