Czarna herbata jest obok kawy najbardziej lubianym napojem Polaków. Z plasterkiem cytryny, miodem czy z mlekiem – niezawodnie cieszy nas swoim smakiem i aromatem. Ma wprawdzie coraz więcej konkurentów – herbatę zieloną, czerwoną, białą czy niebieską oolong – jednak pod względem właściwości odżywczych wcale im nie ustępuje. Można ją zatem pić zarówno dla smaku, jak i zdrowia.
Wybór czarnych herbat na rynku jest tak duży, że każdy znajdzie coś dla siebie. Łagodna i subtelna Darjeeling, klasyczna chińska Yunnan, aromatyczna Assamica czy wyrazista i pełna smaku herbata cejlońska – można je kupić niemal w każdym sklepie spożywczym. Skąd bierze się ich popularność w naszym kraju i jak do nas dotarły?
Herbata czarna – historia i pochodzenie
Choć wydaje się, że czarną herbatę pije się u nas od zawsze, tak naprawdę „urodziła się” ona w Chinach, gdzie uznawana jest za młodszą siostrę zielonej herbaty. Czyżby Chińczykom znudził się ich oryginalny produkt narodowy? Niezupełnie. Kochają zieloną herbatę do szaleństwa, ale jest z nią pewien problem – zbyt długo przechowywana traci swój smak i właściwości.
Czarna herbata – chiński produkt eksportowy
Próbując przedłużyć okres trwałości herbaty, zaczęto zatem eksperymentować ze sposobem jej produkcji. Dość szybko okazało się, że pełna fermentacja liści – w której rezultacie susz herbaciany nabiera charakterystycznej, czarnej barwy – pozwala zachować walory smakowe i zapachowe herbaty na znacznie dłużej. Tak spreparowana herbata okazała się również znacznie łatwiejsza w transporcie zamorskim i szybko trafiła na zagraniczne rynki.
CIEKAWOSTKA:
Według lokalnych podań czarna herbata została odkryta przez przypadek w miejscowości Wuyishan, kiedy to ładunek z zielonymi liśćmi herbacianymi został niechcący pozostawiony na noc. Następnego dnia liście były już zupełnie zwiędnięte i nabrały ciemnego koloru – nie nadawały się zatem do wytworzenia tradycyjnej zielonej herbaty.
Nie chcąc utracić potencjalnego zarobku, zdecydowano się mimo wszystko kontynuować produkcję herbaty i utlenione liście ususzono nad ogniskiem z drewna sosnowego. Okazało się, że ciemny napar z tak przetworzonego suszu jest niezwykle aromatyczny i przyjemny w smaku.
Do Europy sprowadzili ją statkami handlarze holenderscy już na początku XVII wieku, aby później sprzedać Włochom, Francuzom, Niemcom i Portugalczykom. Najbardziej zakochali się w niej jednak Anglicy po tym, jak trafiła do nich wraz z posagiem portugalskiej księżniczki Katarzyny, późniejszej żony króla Karola II.
Mniej więcej w tym samym czasie czarna herbata pojawiła się również w Rosji. Panujący wówczas car Aleksander rozsmakował się w niej tak bardzo, że zainicjował regularną wymianę handlową między swoim krajem i Chinami. Słynne karawany wielbłądzie pokonywały całymi miesiącami tysiące kilometrów z Moskwy do Pekinu, zawożąc tam futra i wracając ze skrzyniami wypełnionymi herbatą.
Późniejsze otwarcie kolei transsyberyjskiej dodatkowo ułatwiło import herbaty i jeszcze bardziej spopularyzowało jej picie w Rosji.
Czarna herbata – jak trafiła do Polski?
Do naszego kraju herbata czarna trafiła za czasów panowania króla Jana Kazimierza Wazy (1648-1668). Jego żona, Ludwika Maria Gonzaga – z pochodzenia Francuzka – była wielką miłośniczką tego napoju i to ona wprowadziła zwyczaj picia czarnej herbaty na dwór królewski.
Zachowały się listy, w których Jan Kazimierz dopytywał się małżonki, jak sporządzać ten cudowny napój.
Czy herbata czarna od razu spotkała się w Polsce z entuzjazmem? Nic bardziej mylnego – nieumiejętny sposób przyrządzania, zła temperatura używanej wody, wysoka cena i mała dostępność liści sprawiły, że początkowo Polacy z rezerwą patrzyli na ten chiński produkt, uznając go za dworskie fanaberie. Przyrządzano ją głównie jako napar medycynalny (na niestrawność i na kaca).
Poprawnego picia herbaty nauczyliśmy się dopiero od Rosjan i to dzięki nim i ich samowarom ten gorący i aromatyczny napój rozprzestrzenił się w polskich domach.
Czarna herbata – fermentacja
Herbatę czarną produkuje się z liści tej samej rośliny, co wszystkie inne chińskie herbaty: Camellia sinensis, nazywanej potocznie krzewem herbacianym. Dlaczego zatem czarna herbata różni się wyglądem i smakiem od zielonej? Ma to związek z inną metodą produkcji, a konkretnie oksydacją liści. Jak zatem powstaje czarna herbata? Czy jest fermentowana?
Początkowy etap produkcji czarnej herbaty nie różni się od procesu, jaki przechodzą liście przeznaczone na zieloną herbatę. Po zebraniu są one rozkładane na matach i pozostawiane do więdnięcia, dzięki czemu tracą część wilgoci, stają się bardziej miękkie i łatwiejsze w manipulacji.
Na tym jednak kończą się podobieństwa. Podczas gdy do wytworzenia zielonej herbaty wystarczy zwiędnięte liście podgrzać (w celu zatrzymania oksydacji), a następnie ususzyć, w przypadku czarnej herbaty oksydacja jest jak najbardziej potrzebna. Stymuluje się ją przez rolowanie liści (ręczne lub maszynowe), które narusza wewnętrzną strukturę komórek i ułatwia ich reakcję na tlen. W zależności od rodzaju czarnej herbaty rolowanie liści może trwać od 5 do 60 minut.
Zmanipulowane w ten sposób liście pozostawia się do dalszej, około ośmiogodzinnej oksydacji w temperaturze pokojowej, w której trakcie stopniowo zmieniają swój kolor z zielonego na ciemnobrązowy.
Końcowy etap procesu produkcyjnego jest taki sam jak dla większości innych herbat: utlenione liście herbaciane są suszone w wysokiej temperaturze (80-90 stopni Celsjusza) przez około 20-25 minut. Zatrzymuje to ich dalszą oksydację i usuwa z nich resztki wilgoci.
Czy czarna herbata jest fermentowana?
Nie. Fermentacja i oksydacja (utlenianie) liści to dwa zupełnie różne procesy. Czarna herbata podlega oksydacji, czyli brązowieniu pod wpływem działania powietrza.
Fermentacja to proces ciemnienia i rozpadu liści spowodowany działaniem enzymów wytwarzanych przez mikroorganizmy (jak np. winogrona w produkcji wina).
Jedyną herbatą chińską podlegającą fermentacji jest Pu Erh, czyli czerwona herbata.
Herbata czarna – rodzaje i producenci
- Indie – obecnie jest to największy wytwórca czarnej herbaty produkujący około 1,5 miliarda kilogramów jej suszu rocznie.
- Sri Lanka – herbata z tego kraju stanowi około 11% całej światowej produkcji.
- Kenia – dzięki specjalnym warunkom klimatycznym i glebowym, uważana za wytwórcę jednego z najlepszych gatunków czarnej herbaty.
- Turcja – nie tylko ważny producent, ale również jeden z głównych konsumentów herbaty przygotowywanej w tradycyjny sposób i będącej częścią lokalnej kultury.
- Argentyna – najważniejszy producent i eksporter herbaty czarnej na kontynencie amerykańskim. Większość herbaty wytwarzanej w tym kraju trafia do Stanów Zjednoczonych i jest przeznaczana na popularną tam mrożoną herbatę.
- Brazylia – znana głównie z produkcji Chá da Vovó z Sítio Shimada – „babcinej herbatki” – wytwarzanej rzemieślniczo w regionie San Paulo.
- Rosja – kraj o długich herbacianych tradycjach produkuje czarny susz (głównie na własne potrzeby) w regionie Morza Czarnego blisko tureckich plantacji.
- Wietnam i Indonezja.
Podstawowe gatunki czarnej herbaty
Mimo że wszystkie rodzaje czarnej herbaty powstają z liści tej samej rośliny, to jednak indywidualne warunki klimatyczne, pora zbiorów i szczegóły produkcyjne sprawiają, że gatunków tego popularnego naparu jest na świecie całe mnóstwo.
Aby móc wybrać swoją ulubioną herbatę czarną, koniecznie skosztuj:
1.Pochodzącej z Chin:
- herbaty Yunnan – a zwłaszcza jej szlachetnego rodzaju Dian Hong,
- herbaty Keemun Congou – produkowanej w prowincji Anhui i należącej do dziesięciu sławnych herbat Chin,
- herbaty Lapsang Souchong – suszonej nad ogniskiem z korzeni cedru lub sosny, co daje jej intensywny żywiczny aromat i smak,
- herbaty Ying De Hong Cha – o charakterystycznym „kakaowym” smaku.
2. Pochodzącej z Indii:
- herbaty Assam – jednej z najpopularniejszych odmian czarnej herbaty wytwarzanej z nieco większych liści odmiany assamica krzewu herbacianego (Camellia sinensis v. assamica). Jej napar ma ciemnobursztynowy kolor, mocny smak i intensywny zapach,
- herbaty Darjeeling – kolejnej emblematycznej czarnej herbaty indyjskiej określanej często jako „herbata z mgieł” (ze względu na warunki pogodowe regionu u podnóża Himalajów, gdzie jest produkowana). Znacznie delikatniejsza od herbaty Assam, bardziej kwiatowa, o jaśniejszym kolorze i przyjemnym aromacie określanym jako „muszkatowy”,
- herbaty Kangra – medalistki wielu międzynarodowych konkursów i konwencji, cenionej za wyjątkowo słodki posmak,
- herbaty Nilgiri – wytwarzanej na terenach Gór Błękitnych regionu Madras, o nieco lekko gorzkawym, ziołowym smaku z nutą szałwii i mentolu,
- herbaty Munnar – kolejnej wysokogórskiej czarnej herbaty indyjskiej, której smak porównywany jest ze smakiem biszkopta. Podawana często z płatkami róży.
3. Pochodzącej ze Sri Lanki
- herbaty Ceylon – klasycznego rodzaju czarnej herbaty oraz marki wywodzącej się z tego kraju. Pozwolenie na użycie słynnego logo z wizerunkiem lwa trzymającego szablę jest przyznawane tylko temu suszowi, który spełnia rygorystyczne kryteria jakościowe. Herbata cejlońska posiada pełny, lekko cytrusowy smak i wyrazisty aromat.
4. Pochodzącej z Turcji
- herbaty Rize – podawanej w niewielkich, wąskich szklankach z obowiązkowymi kostkami cukru. Ceniona za swój ciemnoczerwony koloryt i wyrazisty smak.
Wakoucha, czyli japońska czarna herbata
Znacznie mniej tradycyjnym, ale nabierającym popularności rodzajem czarnej herbaty, jest japońska wakoucha. W porównaniu z klasycznymi odmianami ma ona mniej cierpki smak pozbawiony goryczy oraz lekko miodowy aromat.
Czarna herbata – najbardziej znane mieszanki
Zastanawiasz się, czemu wśród wyżej wymienionych rodzajów czarnej herbaty nie ma popularnej Earl Grey lub English Breakfast? Nie są to bowiem rodzaje, ale mieszanki uzyskane z kilku rodzajów herbaty czarnej lub przez wzbogacenie jej aromatyzującymi dodatkami.
Earl Grey, na przykład, powstaje przez zmieszanie czarnej herbaty cejlońskiej z olejem z owoców bergamoty. English Breakfast to z kolei mieszanka herbaty assamskiej, cejlońskiej i kenijskiej w odpowiednich proporcjach.
Czarna herbata – najbardziej znane mieszanki
Zastanawiasz się, czemu wśród wyżej wymienionych rodzajów czarnej herbaty nie ma popularnej Earl Grey lub English Breakfast? Nie są to bowiem rodzaje, ale mieszanki uzyskane z kilku rodzajów herbaty czarnej lub przez wzbogacenie jej aromatyzującymi dodatkami.
Earl Grey, na przykład, powstaje przez zmieszanie czarnej herbaty cejlońskiej z olejem z owoców bergamoty. English Breakfast to z kolei mieszanka herbaty assamskiej, cejlońskiej i kenijskiej w odpowiednich proporcjach.
Inne popularne mieszanki czarnej herbaty obejmują:
- Lady Grey Tea – oprócz bergamoty zawiera również skórkę cytrynową i pomarańczową,
- Prince of Wales – wytwarzana przez połączenie chińskiej zielonej herbaty z czarną Keemun z dodatkiem soku porzeczkowego i suszonych porzeczek,
- Scottish Breakfast Tea – mieszanka Assam i herbaty kenijskiej,
- Irish Breakfast Tea – połączenie kilku rodzajów czarnej herbaty z różnych części świata, najmocniejsza ze wszystkich trzech mieszanek „śniadaniowych”,
- English Afternoon Tea – mocna herbata Assam i herbata kenijska jest tu połączona z delikatniejszą odmianą cejlońską,
- Masala Chai – indyjski blend czarnej herbaty z różnymi egzotycznymi przyprawami,
- Spicy Masala – nieco bardziej pikantna wersja herbaty masala,
- Lemongrass Classic – połączenie czarnej herbaty indyjskiej z trawą cytrynową.
Czarna herbata – klasyfikacja jakościowa
Wybierając susz herbaciany, często można spotkać się z tajemniczo wyglądającymi skrótami: OP, FOP, GFOP itp. Co oznaczają i jaki mają związek z jakością herbaty?
Otóż jednym z kryteriów jakościowych suszu herbacianego jest rodzaj liści, z jakich została wykonana. Najlepsze czarne herbaty to takie, które wyprodukowano z wysoko położonych niewielkich liści i pąków.
Litera P (czyli „Pekoe”) odnosi się do drugich liści od góry.
Skrót OP (czyli Orange Pekoe) – oznacza herbatę wykonaną z pierwszych liści od góry.
FOP (Flowery Orange Pekoe) – to herbata wykonana przede wszystkim z nierozwiniętych, młodych pąków znajdujących się na samym szczycie krzewu (uważanych za najcenniejszy surowiec herbaciany).
W zależności od tego, jak dużo tych pąków zawiera dana herbata, skrót FOP może być wzbogacony o dodatkowe litery:
GFOP – Golden Flowery Orange Pekoe – wysokiej jakości czarna herbata z dużą zawartością pąków nabierających po ususzeniu złocisty kolor,
TGFOP (Tippy Golden Flowery Orange Pekoe) – herbata o jeszcze większej ilości złocistych „tipsów” i proporcjonalnie wyższej cenie.
Najdroższe i najszlachetniejsze czarne herbaty posiadają oznaczenie SFTGFOP, czyli Special Fine Tippy Golden Flowery Orange Pekoe.
Czarna herbata – właściwości
Moda na zdrowy tryb życia sprawiła, że wielu amatorów czarnej herbaty przerzuciło się na „zdrowszą” zieloną lub białą wersję. Czy to oznacza, że herbata Assam, cejlońska czy yunnan nie mają wpływu na nasze zdrowie?
Ależ nie! Czarna herbata ma wiele właściwości zdrowotnych i absolutnie nie powinieneś z niej rezygnować, zwłaszcza że pod względem smakowym jest znacznie przyjemniejsza dla podniebienia niż jej nieutleniona zielona „siostra”.
Czarna herbata – kofeina
Jednym z głównych powodów, dla których pijemy herbatę, jest jej efekt stymulujący związany z zawartością kofeiny (a konkretnie teiny). Odpowiedź na pytanie „czy czarna herbata ma kofeinę” jest oczywista – ma, i to sporo. Zajmijmy się zatem tym, ile kofeiny ma czarna herbata w porównaniu z kawą i pozostałymi rodzajami herbat.
Najprościej ujmując, pod względem zawartości kofeiny herbata czarna plasuje się pomiędzy kawą a innymi herbatami. W jednym 250-mililitrowym kubku tego naparu znajdziesz jej od 50 do 90 miligramów. Dla porównania, taki sam kubek kawy zawiera od 70 do 140 miligramów kofeiny, podczas gdy w naparze zielonej herbaty zwykle nie ma więcej niż 50 mg tej substancji.
Czy zatem czarna herbata pobudza? Oczywiście! Dodaje energii, poprawia humor, koncentrację i wydajność. Niemniej jednak stosunkowo wysoka zawartość kofeiny sprawia, że czarna herbata na noc może przysporzyć problemów ze snem. Aby tego uniknąć, lepiej pić ją rano i wczesnym popołudniem.
Czarna herbata – właściwości negatywne kofeiny
Niestety, kofeina to nie tylko moc energii i wysoki poziom koncentracji. W zbyt wysokich ilościach lub u osób nadwrażliwych na tę substancję może powodować szereg nieprzyjemnych efektów, takich jak rozdrażnienie, drgawki, stany lękowe, bezsenność, ból żołądka, nudności i biegunkę.
Czarna herbata w ciąży i w czasie karmienia piersią nie powinna być spożywana w ogóle lub w bardzo niewielkich ilościach – kofeina przenika bowiem przez łożysko do płodu i z mleka matki do organizmu noworodka. Zawartość kofeiny sprawia, że mocna herbata czarna nie jest również polecana dzieciom.
Czarna herbata dla dzieci – od kiedy?
Wiele młodych matek zastanawia się, od jakiego wieku można zacząć podawać czarną herbatę małym dzieciom. Wyjaśniamy zatem, że przed ukończeniem pierwszego roku życia żadna herbata (nie tylko czarna) nie jest zalecana. Zawarta w niej kofeina hamuje bowiem przyswajanie żelaza.
Znacznie zdrowsze dla małego dziecka są herbatki ziołowe i owocowe niezawierające „kofeinowego” suszu herbacianego.
Czy czarna herbata odwadnia? Czy jest moczopędna? Czy podnosi ciśnienie? To kolejne często przewijające się pytania. Wbrew popularnym poglądom wcale nie ma właściwości odwadniających, jej efekt moczopędny jest niewielki i spokojnie może być wliczana do codziennej porcji spożytych płynów.
Jeśli chodzi o ciśnienie – uspokajamy wszelkie obawy. Herbata czarna nie jest szkodliwa i nie powoduje nadciśnienia. Wręcz przeciwnie – pomaga w jego regulacji.
Czarna herbata – właściwości zdrowotne przeciwutleniaczy
Wśród niemal 300 składników – w tym wielu minerałów i witamin – znajdujących się w filiżance czarnej herbaty na szczególną uwagę zasługują przeciwutleniacze z grupy polifenoli, takie jak teina, teobromina i teofilina. Ich korzystny wpływ na zdrowie polega na neutralizowaniu wolnych rodników i przeciwdziałaniu niszczeniu (starzeniu się) komórek.
Dzięki zawartości polifenoli regularne picie czarnej herbaty może przysporzyć Twojemu organizmowi mnóstwo korzyści i ochronić Cię przed wieloma ciężkimi chorobami.
17 powodów, dla których warto pić czarną herbatę:
pomaga walczyć ze zmęczeniem,
stymuluje metabolizm, wspomaga odchudzanie i zachowanie zdrowej wagi,
reguluje poziom cholesterolu,
obniża poziom glukozy we krwi i poprawia wydzielanie insuliny,
dzięki obecności EGCG (pochodnej teaniny) poprawia pracę mózgu i pamięć,
pomaga zapobiegać demencji i chorobie Alzheimera,
wykazuje właściwości przeciwrakowe,
wywiera pozytywne efekty na włosy i skórę,
dzięki zawartości fluoru wzmacnia szkliwo zębów,
zmniejsza opuchliznę powiek i worki pod oczami,
poprawia krążenie, zapobiega miażdżycy i chorobom serca,
może ochronić przed wylewem, zawałem lub udarem,
reguluje pracę żołądka i jelit, pomaga na niestrawność (zwłaszcza odmiana Darjeeling),
poprawia samopoczucie i sprzyja odprężeniu,
dzięki zawartości kofeiny i L-teaniny (aminokwasu) wzmacnia koncentrację,
wiążąc się ze szczawianami wapnia, utrudnia formowanie kamieni nerkowych,
dzięki zawartości teofiliny działa rozkurczająco na mięśnie gładkie (oskrzeli i płuc).
Czy czarna herbata leczy raka lub cukrzycę? Czy sama w sobie uchroni Cię przed zbyt wysokim cholesterolem, niezależnie od tego, co jesz i jaki tryb życia prowadzisz? Tego rodzaju obietnice byłyby zbyt daleko posunięte.
W żadnym przypadku nie można się spodziewać, że filiżanka czarnej herbaty zastąpi specjalistyczne leki lub że cofnie zaawansowane choroby. Znacznie lepiej sprawdza się w prewencji, czyli zapobieganiu chorobom. Dlatego też zaleca się wprowadzić do regularnej diety jeszcze zanim pojawią się niekorzystne dla zdrowia objawy.
Czarna herbata – jak parzyć?
Herbatę czarną można przyrządzać na wiele sposobów i łączyć z wieloma dodatkami według własnych gustów i upodobań. Podstawowy przepis na zaparzenie filiżanki tego napoju jest jednak bardzo prosty:
- wsyp do czajnika 1-2 łyżeczki suszu na każde 200 ml wody,
- zalej wrzątkiem,
- pozostaw do zaparzenia na około 3 minuty,
- odcedź i serwuj.
Brytyjczycy – prawdziwi eksperci w parzeniu herbaty czarnej – zalecają, aby zarówno czajnik, jak i filiżanka zostały najpierw nieco ogrzane gorącą wodą. Pozwoli to zachować temperaturę naparu i wydobyć jego pełny smak i aromat. Zbyt długi czas parzenia czarnej herbaty z kolei spowoduje, że napar nabierze goryczy.
Czarna herbata nie musi być pita tylko na gorąco. Doskonale smakuje również w orzeźwiającej wersji mrożonej. Może być również dodatkiem do deserów, ciast, lodów czy koktajli.
Twoja ulubiona herbata czarna nie musi ograniczać się do dodania cukru, miodu, mleka lub cytryny. Jej aromatyczny napar doskonale komponuje się z rozmaitymi przyprawami korzennymi (imbirem, anyżem, wanilią, cynamonem), ziołami i owocami (zwłaszcza cytrusowymi). Właśnie dzięki temu jest dużo bardziej uniwersalna niż inne herbaty i nigdy się nie nudzi.
***
Pyszna, aromatyczna, a do tego zdrowa! Czarna herbata nie bez powodu jest jednym z najpopularniejszych napojów na całym świecie. Kiedyś traktowana jako używka, obecnie zalecana do regularnej konsumpcji ze względu na swój skład i właściwości. Nie pozwól, żeby zabrakło jej na Twoim stole.
FAQ: najczęściej zadawane pytania dotyczące czarnej herbaty
Czy czarna herbata jest zdrowa?
Tak, czarna herbata zawiera wiele substancji odżywczych i ma całą moc prozdrowotnych właściwości, dzięki którym warto ją wprowadzić do swojej diety.
Jak usunąć osad z herbaty czarnej na zębach?
Regularne picie czarnej herbaty może spowodować przebarwienie zębów. Aby się go pozbyć, najlepiej udać się do gabinetu dentystycznego na zabieg piaskowania, polerowania lub wybielania zębów. Do domowych sposobów na walki z osadem herbacianym należy stosowanie wybielającej pasty i płynów do płukania. Zdecydowanie odradzamy używanie sody oczyszczonej, octu lub kwasku cytrynowego – mogą trwale uszkodzić szkliwo Twoich zębów.
Ile kalorii (kcal) ma czarna herbata?
To zależy, z czym ją podajesz. Czysta herbata jest niemal bezkaloryczna, jednak z dodatkiem cukru, miodu czy mleka ilość zawartych w niej kalorii odpowiednio wzrasta. Nie licz na efekt odchudzający czarnej herbaty ani na zmniejszenie poziomu glukozy we krwi, jeśli do filiżanki naparu dodasz kilka łyżeczek cukru.
Jaka jest idealna temperatura parzenia czarnej herbaty?
Przygotowując czarną herbatę, bez problemu możesz zalać susz wodą zaraz po przegotowaniu. Ten rodzaj herbaty – w przeciwieństwie do zielonej – lubi gorącą wodę (95-100 stopni Celsjusza).
Czy to prawda, że czarna herbata jest dobrym nawozem dla roślin?
Tak, naparem z czarnej herbaty można podlewać rośliny, a zużyte liście herbaciane to doskonały nawóz, który pomoże im zdrowo rosnąć, a także ochroni przed mszycami i muszkami owocówkami. Herbata czarna ma również kilka innych zastosowań w domu: możesz jej użyć jako środka do nabłyszczania mebli, mycia luster i okien, a zużyty susz pomoże ci wyczyścić zabrudzony dywan.
