Spis treści
Kardamon jest jedną z najpopularniejszych, a zarazem najstarszych przypraw na świecie. Nasi przodkowie odkryli jego właściwości tysiące lat temu. Do dziś stanowi świetny, aromatyczny dodatek do wielu potraw i napojów – w tym herbaty.
Kardamon jest rośliną natywną dla regionu południowych Indii, choć obecnie na masową skalę uprawia się go w wielu miejscach na świecie – w tym Azji i Ameryce Środkowej. Roślina ta należy do rodziny imbirowatych i przybiera postać dużych, podziemnych kłączy, z których wyrastają łodygi o wydłużonych liściach.
Najbardziej interesującą częścią kardamonu są jednak jego nasiona. Gdy mowa o kardamonie jako przyprawie, chodzi właśnie o nie. Brunatne lub czerwonawe w kolorze, mają ostry, korzenny smak i aromat, którym to zawdzięczają swoją popularność. Herbata z kardamonem przejmuje unikalne walory smakowe i zdrowotne przyprawy oraz jest dobrym sposobem na to, by przemycić ją do swojej diety.
Największym eksporterem kardamonu jest Gwatemala. Krajowy przychód pochodzący z produkcji i eksportu tej przyprawy przekracza przychód uzyskiwany dzięki cukrowi albo kawie
Jak stary jest kardamon?
Niesamowite właściwości kardamonu znali już starożytni Egipcjanie żyjący nawet 4 tysiące lat przed nami. Przyprawa ta była składnikiem wielu wyrobów używanych w codziennym życiu – używano jej w medycynie, rytuałach religijnych, a nawet wykorzystywano przy balsamowaniu zwłok.
W Europie kardamon stał się popularny około dziewiętnastego wieku za sprawą brytyjskich kolonizatorów, choć tak naprawdę był znany na długo wcześniej w różnych zakątkach świata. Prawdopodobnie używali go nawet wikingowie.
Kardamon w herbacie – jakie ma właściwości?
Kardamon zdecydowanie nie zawdzięcza swojej pozycji w medycynie naturalnej czystemu przypadkowi. Przyprawa ta wykazuje wiele korzystnych na ludzkiego zdrowia właściwości, a oto tylko niektóre z nich:
- Wspomaganie układu odpornościowego. Kardamon ma działanie antyseptyczne i przeciwwirusowe, dzięki czemu skutecznie wspomaga organizm w walce z przeziębieniem i grypą. Olejek kardamonowy zawarty w przyprawie ma właściwości rozkurczowe i łagodzi objawy infekcji górnych dróg oddechowych. Herbata z kardamonem, która dodatkowo rozgrzewa, jest więc idealnym „wspomagaczem” w chorobie.
- Ochrona zębów przed próchnicą. W starożytności nasiona kardamonu były wykorzystywane jako naturalna guma do żucia. Przeżuwanie ich zapewniało odświeżenie oddechu oraz ochronę przed szkodliwym działaniem bakterii powodujących choroby dziąseł i próchnicę. Według nowożytnych badań kardamon rzeczywiście ma pozytywny wpływ na higienę jamy ustnej, choć dla zębów zdrowsze jest żucie nasion niż picie herbaty ze zmieloną przyprawą. W takiej formie kardamon uwalnia więcej olejków eterycznych.
- Pozytywny wpływ na układ pokarmowy. W starożytnych Chinach kardamon stosowano, by łagodzić nudności, wymioty, zgagę czy wzdęcia. Istnieją również przesłanki ku temu, by twierdzić, że przyprawa może być skuteczna we wspomaganiu leczenia wrzodów i redukowaniu ryzyka ich powstawania. Hipoteza ta została potwierdzona w badaniach przeprowadzanych na szczurach.
Olejek kardamonowy, dzięki swojemu korzennemu aromatowi, jest powszechnym dodatkiem do perfum i olejków do masażu. Można go także znaleźć w składach wielu kosmetyków do ciała (np. balsamów), gdzie odpowiada za działanie ujędrniające skórę.
Czy herbata z kardamonem jest dobra na odchudzanie?
Kardamon dla wielu osób stanowi jeden z ważniejszych „wspomagaczy” odchudzania, ale czy słusznie?
Jak się okazuje – owszem. Działanie kardamonu w kontekście utraty wagi nie jest mitem. Przyprawa ta pobudza wydzielanie soków trawiennych, co przekłada się na przyspieszenie przemiany materii i polepszenie jej efektywności.
To jeszcze nie wszystko – kardamon jest naturalnym źródłem melatoniny, czyli hormonu związanego z rytmem dobowym i prawidłowym zasypianiem. Mogłoby się wydawać, że sen ma niewiele wspólnego z odchudzaniem, ale w rzeczywistości zaburzenia rytmu dobowego u wielu osób występują w parze z nadwagą i otyłością.
Co znajduje się w kardamonie?
Kardamon jest ceniony nie tylko ze względu na swoje walory smakowe czy korzyści prozdrowotne, ale i zawarte w nim składniki odżywcze.
Wartości odżywcze w 100 g kardamonu:
Wartość energetyczna (kcal) | 311 |
Białko (g) | 10,8 |
Tłuszcze (g) | 6,7 |
Węglowodany (g) | 68,5 |
w tym błonnik (g) | 28 |
Wapń (g) | 0,383 |
Żelazo (g) | 0,014 |
Magnez (g) | 0,229 |
Potas (g) | 1,12 |
Źródło danych: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/170919/nutrients
Jak można łatwo zauważyć, kardamon jest dobrym źródłem potasu. Pierwiastek ten ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowego człowieka. Odgrywa rolę między innymi w przewodzeniu impulsów nerwowych, a jego niedobór objawia się najczęściej osłabieniem, skurczami mięśni i kołataniem serca.
Oczywiście samo dodawanie kardamonu do posiłków nie zastąpi zbilansowanej diety. Mimo to kawa czy herbata z kardamonem mielonym nie zaszkodzi, a z pewnością będzie zdrowszym wyborem niż na przykład mocno słodzony sok z dodatkiem konserwantów i barwników.
Czy kardamon rozgrzewa? Przepisy na zimę
Herbata zimowa z kardamonem to jedno z najpopularniejszych remediów na chandrę i znużenie towarzyszące zimnym, ponurym miesiącom. Ma to sens – kardamon, tak jak i inne korzenne przyprawy (np. imbir), ma działanie rozgrzewające.
Polecamy dodanie mielonego kardamonu do herbaty i delektowanie się nią po powrocie do domu albo zapakowanie w termos. Taki napój doskonale sprawdzi się podczas jesiennych i zimowych spacerów. Antybakteryjne i przeciwwirusowe działanie przyprawy to dodatkowy atut, który wspomoże organizm w okresie zwiększonego ryzyka złapania infekcji.
Jak przyrządzić pyszną, aromatyczną herbatę rozgrzewającą z kardamonem? Oto proste przepisy.
Zimowa herbata z przyprawami i cytryną
Składniki:
- Czarna herbata liściasta
- Szczypta mielonego kardamonu
- Szczypta mielonego imbiru
- Sok lub plasterek cytryny
- Miód lub cukier do smaku (opcjonalnie)
Przygotowanie:
Herbatę zaparzyć tak jak zwykle. Poczekać chwilę, aż napar nieco przestygnie. Dodać pozostałe składniki i wymieszać.
Wiele dobroczynnych składników odżywczych rozkłada się pod wpływem wysokiej temperatury. Dotyczy to na przykład witaminy C zawartej w cytrynie. Właśnie dlatego nie należy jej dodawać do bardzo gorącej, świeżo zaparzonej herbaty.
Ponadto napar należy oddzielić od fusów przed dodaniem do niego cytryny i innych składników. Liście herbaciane zawierają glin, który jest nieprzyswajalny dla organizmu, ale reaguje on z kwasem cytrynowym, tworząc cytrynian glinu. Ten może już odkładać się w tkankach i czynić szkody. Dodanie cytryny do naparu bez fusów niweluje problem.
Indyjska chai latte
Chai latte, zwana także masala chai, to popularny indyjski napój na bazie czarnej herbaty. Jego atutem jest bogactwo aromatycznych i rozgrzewających korzennych przypraw. Zdecydowanie polecamy tę wersję herbaty z kardamonem jesienią i zimą!
Składniki na chai latte:
- Szklanka wody
- Szklanka mleka (może być roślinny odpowiednik, np. napój migdałowy)
- 2 łyżeczki czarnej herbaty
- Łyżeczka cynamonu
- Pół łyżeczki kardamonu
- Pół łyżeczki gałki muszkatołowej
- Pół łyżeczki imbiru mielonego
- 2-4 goździki
- Słodzik: 2 łyżeczki cukru (najlepiej brązowego) lub miodu albo syropu klonowego
Przygotowanie:
Wodę, mleko i przyprawy (poza słodzikiem) umieścić w garnku i doprowadzić do wrzenia. Gotować nawet 10-15 minut, aby przyprawy dobrze oddały swój smak i aromat. Zdjąć garnek z ognia i dodać herbatę. Parzyć przez około 5 minut. Oddzielić napar od fusów, a po lekkim przestudzeniu dodać wybrany słodzik.
Kto nie powinien spożywać kardamonu?
Główne niebezpieczeństwo związane z kardamonem ma związek z alergią. Co prawda uczulenie na tę przyprawę zdarza się rzadko, ale występuje wśród ludzi. Dodawanie kardamonu do potraw i napojów warto rozpoczynać od małych ilości przyprawy. Alergia na kardamon może objawiać się świądem, obrzękiem gardła i wysypką.
Nie ma wystarczających dowodów na to, czy kardamon jest bezpieczny w trakcie ciąży i karmienia piersią, czy też nie. Lepiej więc stosować go ostrożnie. Ponadto nie zaleca się spożywania kardamonu podczas kuracji lekami przeciwzakrzepowymi i aspiryną.
***
Kardamon jest zdecydowanie jedną z najbardziej wszechstronnych przypraw. Nie tylko świetnie pachnie i smakuje, ale ma też cenne właściwości prozdrowotne. Jako że polskie zimy bywają szare i męczące, polecamy dodanie kardamonu do swojej herbaty, by cieszyć się jego rozgrzewającymi właściwościami i nieco ożywić sobie ten ponury czas.
FAQ: najczęściej zadawane pytania dotyczące herbaty z kardamonem
Jak smakuje kardamon w herbacie?
Wiele osób określa smak kardamonu jako korzenny, lekko cytrynowy i przywodzący na myśl imbir.
Czy da się przedawkować kardamon?
Kardamon jest bezpieczną dla zdrowia przyprawą, ale tak jak wszystko – może szkodzić w nadmiarze. Duże ilości kardamonu (ponad 3 g) mogą powodować nudności i biegunkę.
Z czym dobrze łączy się kardamon?
Kardamon świetnie pasuje do innych egzotycznych przypraw: kurkumy, imbiru, cynamonu. Poza tym jest składnikiem wielu deserów z jabłek.
