Herbatę określa się często (wraz z kawą) mianem najpopularniejszego naparu świata. Nic dziwnego, bowiem każdego roku wypijamy jej ogromne ilości. Do naszego kraju sprowadza się corocznie trzydzieści tysięcy ton suszonych liści – znajdujemy się w pierwszej dziesiątce jej konsumentów na świecie i pierwszej piątce w Europie (zaledwie jedno miejsce za Wielką Brytanią)! Obserwując rynek herbaty, możemy zauważyć pewną ciekawą kulturową zależność. Podczas gdy w Europie zdecydowanie króluje herbata czarna, w Azji sytuacja ma się całkowicie odwrotnie –największą popularnością cieszą się tam zielone liście. Gdzie należy dopatrywać się korzeni tego zjawiska?
Herbatę określa się często (wraz z kawą) mianem najpopularniejszego naparu świata. Nic dziwnego, bowiem każdego roku wypijamy jej ogromne ilości. Do naszego kraju sprowadza się corocznie trzydzieści tysięcy ton suszonych liści – znajdujemy się w pierwszej dziesiątce jej konsumentów na świecie i pierwszej piątce w Europie (zaledwie jedno miejsce za Wielką Brytanią)! Obserwując rynek herbaty, możemy zauważyć pewną ciekawą kulturową zależność. Podczas gdy w Europie zdecydowanie króluje herbata czarna, w Azji sytuacja ma się całkowicie odwrotnie –największą popularnością cieszą się tam zielone liście. Gdzie należy dopatrywać się korzeni tego zjawiska?
Co to jest sencha?
Sencha jak niemal każdy rodzaj herbaty, to po prostu suszone liście drzewka z gatunku camellia sinesis, znanego w Polsce pod nazwą „herbata chińska”. Z tego drzewka pochodzi zarówno sencha, oolong, jak i herbata czarna. W czym tkwi więc różnica między nimi? Kluczowy jest tu sposób obróbki. Liście, by zapobiec oksydacji (utlenianiu) gotuje się na parze bezpośrednio po zerwaniu, albo smaży na specjalnych patelniach. Sencha pochodząca z obróbki pierwszą metodą to tak zwana sencha japońska, natomiast druga z nich – chińska. Oczywiście każda z użytych metod będzie miała ogromny wpływ na ostateczny efekt smakowy. To właśnie czas utlenienia decyduje o tym, z jakim typem herbaty mamy do czynienia – zielona nie podlega mu prawie w ogóle, natomiast czarna jest długo oksydowana. Potem następuje proces suszenia, by w końcu przejść do zwijania – co można robić ręcznie lub też maszynowo. To właśnie ostatni element tego skomplikowanego procesu sprawia, iż herbata sencha zyskuje swój charakterystyczny, „tubalny” kształt.
Charakterystyka herbaty sencha
Dzięki tak złożonemu i przemyślanemu procesowi obróbki, smak herbaty sencha jest nieporównywalny z żadnym innym. Eksperci często opisują go jako nieco ziemisty i trawiasty, z nutami „morskimi”. Na języku pozostawia ona kwiatowy, owocowy, acz lekko orzechowy posmak. Jest bardzo „lekka” w smaku, dzięki czemu można by rzec, iż w pewien sposób odświeża i orzeźwia.
Właściwości herbaty sencha
Sencha to nie tylko doskonały smak, którym podbiła podniebienia milionów. To także multum udowodnionych naukowo właściwości zdrowotnych. Po przytoczeniu przez nas poniższych faktów, nie będziesz mieć już żadnych powodów, by senchy nie pić!
Jak głosi stare porzekadło: „przez żołądek do serca”. W przypadku tego naparu trudno znaleźć bardziej trafne określenie. Regularne spożywanie zielonej herbaty może mieć bowiem zbawienny wpływ na pracę naszego serca. Przede wszystkim może ona zapobiegać chorobom serca i wysokiemu ciśnieniu krwi. U mężczyzn spożywających ten napar regularnie badania dużo rzadziej wykazywały symptomy wiążące się z chorobami serca; mieli oni między innymi niższy cholesterol. Podsumowując: zielona herbata może chronić przed chorobami układu krążenia i zaburzeniami wątroby.
Rak to jedna z najpoważniejszych chorób trapiących nasze społeczeństwo. Jednak i tu właściwości herbaty sencha mogą pomóc! Oprócz obfitości antyoksydantów, pełna jest ona również substancji o działaniu przeciwnowotworowym – są one odpowiedzialne między innymi za zabijanie komórek rakowych. Warto pamiętać, iż tego typu badania należy traktować z pewnym przymrużeniem oka – rzadko kiedy prowadzone są one bowiem na ludziach. Zwykle rolę obiektów badania pełnią zwierzęta. Jednak jeśli możemy łączyć najprzyjemniejszą czynność na świecie – picie kubka dobrej senchy – z potencjalnym zapobieganiem niebezpiecznym chorobom, to dlaczego tego nie robić?
Oczywiście nie można zapomnieć o tym, że właściwości herbaty sencha są zbawiennie również dla naszego normalnego funkcjonowania i ogólnego samopoczucia. Nikomu, kto choć raz został uratowany przez kubek herbaty po nieprzespanej nocy, nie musimy mówić o tłumaczyć dobroczynnego wpływu zawartej w niej kofeiny na koncentrację i pobudzenie. Jednak zielona herbata, dzięki zawartemu w niej aminokwasowi o nazwie l-teanina obniża także stres i poprawia ogólne samopoczucie. Wpłynie także na polepszenie naszej pamięci.
Ponadto samo spożywanie kofeiny w dozwolonych umiarkowanych ilościach zmniejsza także ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych jak chociażby choroba Parkinsona i Alzheimera.
Sencha – typy herbaty
Jak w przypadku większości herbat, sencha posiada wiele różnych odmian. By lepiej zrozumieć jak parzyć każdą herbatę sencha (do czego przejdziemy w ostatniej części artykułu), musimy najpierw pokrótce objaśnić różnice między nimi.
Sencha fukujyu
To zielona herbata rosnąca na zboczach góry Fudżi w rejonie Shizuoka. Jest niezwykle intensywna, co przejawia się już w ciemnozielonym kolorze jej liści.
Sencha gyokuro
W przeciwieństwie do większości zielonych herbat, które dorastają w pełnym słońcu, ta odmiana rośnie w cieniu. W tłumaczeniu nazwa gyokuro oznacza „klejnot rosy”. Dlaczego? Cóż, zaparz tę herbatę, a po ujrzeniu jej barwy przekonasz się sam!
Chumushi sencha
To najbardziej tradycyjna herbata sencha. Po zebraniu, liście gotowane są na parze przez około minutę, co daje w rezultacie mocny, intensywny smak.
Asamushi sencha
Stanowi niemal dokładne przeciwieństwo opisanej przed momentem odmiany. Jest gotowana przez zaledwie pół minuty, dzięki czemu uzyskuje się niesamowicie lekką charakterystykę naparu.
Parzenie herbaty sencha
Skoro omówiliśmy już proces jej produkcji, charakterystykę smakową i zdrowotne właściwości, czas przejść do prawdopodobnie najważniejszej dla większości czytelników części niniejszego artykułu. Odpowiedzmy na pytanie: jak parzyć herbatę sencha?
- Pierwszym krokiem jest przygotowanie odpowiedniego czajnika. Musimy bowiem pamiętać, iż herbata sencha posiada zwinięte listki, które będą rozwijać się w kontakcie z ciepłą wodą. Muszą mieć na to odpowiednią ilość miejsca. Choć można użyć zwykłego czajnika, w Japonii do tego celu tradycyjnie używa się żeliwnego czajnika o nazwie tetsubin. Przed parzeniem warto zalać go wodą o temperaturze około 70 stopni Celsjusza, co zapobiegnie ochładzaniu się herbaty podczas właściwego procesu parzenia.
- Następnie musimy przygotować samą herbatę – zalecamy użycie herbaty liściastej, najlepiej wysokojakościowej. To da nam gwarancję wspaniałego smaku. To też niezwykle ekonomiczne rozwiązanie, bowiem herbata sencha może być parzona wielokrotnie! Najlepiej jest trzymać się proporcji 1,5 grama herbaty na 100 gramów wody.
- Włóż liście do czajnika i zalej je wodą, uważaj jednak, by nie przekroczyła ona temperatury 80 stopni Celsjusza. Idealny przedział znajduje się pomiędzy temperaturą 60 a 80 stopni. Eksperymentuj samodzielnie i przekonaj się, co lubisz najbardziej!
- Pozwól liściom parzyć się przez około jedną minutę. Po tym czasie przelej napar do kubków. Dłuższe parzenie uwypukliłoby gorzki smak. Smacznego!
Jak już wspominaliśmy, herbata sencha może być parzona kilkukrotnie: nawet 3 razy! Każde kolejne parzenie wydłużaj o 15 sekund, dzięki temu napar nie straci w aż tak dużym stopniu na intensywności!
Sencha – cudowna wszechstronność
Mamy nadzieję, iż ten wpis stanowił ciekawe wprowadzenie do bogatego i różnorodnego świata herbat. Mówiąc półżartem, niech będzie zagrożeniem dla europejskiej „hegemonii” herbaty czarnej. Herbata sencha posiada bowiem multum wspaniałych właściwości, począwszy od prozdrowotnych, a kończąc na smakowych. Zapraszamy was do samodzielnego zgłębiania fascynującej niszy, jaką jest sztuka parzenia zielonej herbaty. Eksperymentujcie, bawcie się i pijcie dobre napary. Bo najlepsza herbata to taka, która smakuje wam najbardziej!
